experience

Xây Dựng Nền Tảng

Lập kế hoạch ôn luyện bài bản

• Nhiều người thành công đã dành một khoảng thời gian dài và có kế hoạch chặt chẽ (từ vài tháng đến hơn nửa năm) để ôn luyện toàn diện các mảng kiến thức, bao gồm giải hàng trăm bài LeetCode, học sâu về System Design và luyện các câu hỏi hành vi

Xây dựng Profile và CV chất lượng

• Bắt đầu bằng việc sửa CV một cách "có chiến lược", nhờ mentor hoặc cộng đồng góp ý để làm nổi bật dự án và kỹ năng. Đây là bước ngoặt giúp được gọi phỏng vấn nhiều hơn
• Tập trung mô tả rõ các dự án đã làm, đóng góp cá nhân và kết quả đạt được

Tập trung vào 3 kỹ năng cốt lõi

• Thuật toán (Algorithm): Luyện tập đến mức có phản xạ nhanh và code trơn tru, tối ưu nhất
• Thiết kế hệ thống (System Design): Xây dựng nền tảng vững chắc, đặc biệt nếu chuyển ngành hoặc nhắm đến vị trí Senior
• Kỹ năng giao tiếp: Khả năng giải thích tư duy một cách rõ ràng và thuyết phục

Duy trì kiến thức liên tục

• Thay vì "ôn luyện lại từ đầu", nhiều người xem việc chuẩn bị là quá trình duy trì và áp dụng kiến thức liên tục trong công việc hàng ngày, giúp họ tự tin khi phỏng vấn mà không cần ôn luyện quá vất vả

Vòng Phỏng Vấn

Vòng thuật toán (Coding)

• Không chỉ giải đúng: Yếu tố quyết định là cách trình bày giải pháp rõ ràng, dễ hiểu và giải thích được tư duy, độ phức tạp của thuật toán
• Làm quen với các dạng bài lạ: Một số công ty (như Naver) có thể ra những câu hỏi nằm ngoài phạm vi LeetCode thông thường, hoặc kết hợp SQL, Java API

Vòng thiết kế hệ thống

• Đây thường là vòng thử thách nhất: Đặc biệt ở các vị trí Senior, câu hỏi rất sâu về kiến trúc microservices, event-driven, Saga pattern, và đòi hỏi kinh nghiệm thực tế
• Xây dựng chiến lược trả lời: Bắt đầu bằng việc tìm hiểu kỹ yêu cầu, sau đó chia nhỏ vấn đề, đề xuất từng giải pháp kèm lý do cụ thể, thay vì đi ngay vào chi tiết kỹ thuật
• Chủ động dẫn dắt: Một số người phỏng vấn (ví dụ ở Grab) sẽ rất ít gợi ý, đòi hỏi ứng viên phải tự dẫn dắt toàn bộ cuộc thảo luận. Việc chủ động vẽ sơ đồ kiến trúc và giải thích được đánh giá cao

Vòng phỏng vấn hành vi

• Thường là vòng quyết định và khó lường: Đôi khi được đánh giá "khó hơn cả kỹ thuật" (ví dụ tại Axon) với các câu hỏi dồn dập về thái độ, xử lý mâu thuẫn
• Chuẩn bị câu chuyện thực tế: Chuẩn bị sẵn các câu chuyện theo phương pháp STAR (Situation - Task - Action - Result) và liên kết chúng với giá trị cốt lõi của công ty (ví dụ: collaboration, growth mindset của Microsoft)
• Thay đổi tâm lý: Chuyển suy nghĩ từ "phải đậu" sang "đi kể chuyện và chia sẻ thật lòng" giúp giảm áp lực và thể hiện tốt hơn

Các vòng phỏng vấn đặc thù

• Một số nơi có những vòng rất lạ và thực tế, ví dụ như yêu cầu debug trên môi trường Linux chỉ bằng command line (Caladan), đòi hỏi kỹ năng về bash, grep, vim...
• Vòng phỏng vấn có thể là một "cuộc đua marathon" kéo dài 4 tiếng liên tục (Axon), kiểm tra cả sức bền và sự sắc bén về tâm lý

Bài Học

Nhận diện điểm yếu sau mỗi lần thất bại

• Sau những lần thất bại, ứng viên thường rút ra các bài học cụ thể cần cải thiện như: khả năng trình bày ý tưởng, kỹ năng tư duy phản biện, sự tự tin khi giao tiếp bằng tiếng Anh, hoặc hổng kiến thức về một mảng nào đó (ví dụ: thiết kế API)
• Một số thất bại không đến từ kỹ thuật mà do thiếu sự chuẩn bị về tâm lý để đối mặt với áp lực cao, hoặc trả lời các câu hỏi về hệ thống chưa đủ sắc sảo

Tâm lý "nhờn" với phỏng vấn

• Sau nhiều lần thất bại, tâm lý sẽ trở nên vững vàng hơn, không còn sợ phỏng vấn và xem đó là cơ hội để kiểm tra sự tiến bộ của bản thân

Thử thách chuyển ngành

• Đây là quá trình khó khăn, đòi hỏi phải học lại từ đầu, vừa học vừa làm để lấp đầy lỗ hổng kiến thức (ví dụ: từ Embedded sang Backend)

Vượt qua định kiến

• Đặc biệt với nữ giới trong ngành CNTT, thách thức có thể là định kiến từ đồng nghiệp, sự tự ti của bản thân, hoặc việc cân bằng công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, năng lực vẫn là yếu tố quyết định

Hỗ Trợ Bên Ngoài

Các khóa học cung cấp "khung sườn" kiến thức

• Hỗ trợ khoảng 70% lượng kiến thức cần thiết, đặc biệt là một cấu trúc và quy trình rõ ràng để áp dụng trong phỏng vấn System Design. Phần còn lại đến từ việc tự học và đọc thêm

Mentor và cộng đồng là yếu tố tạo khác biệt lớn

• Giúp sửa CV, luyện phỏng vấn thử, giới thiệu (referral), và cung cấp lời khuyên "trúng tủ" cho các vòng phỏng vấn cụ thể
• Là nguồn động lực cực kỳ quan trọng, giúp vượt qua những lúc nản lòng vì bị từ chối
• Môi trường học tập năng động, nơi mọi người có thể thảo luận và hỗ trợ lẫn nhau

Môi Trường Làm Việc

Lý do chọn công ty

• Không chỉ vì tên tuổi, nhiều người chọn công ty vì môi trường làm việc (chuyên nghiệp nhưng dễ chịu), cơ hội học hỏi, được làm việc với hệ thống quy mô lớn, hoặc chuyển sang lĩnh vực mới (Fintech, AI, Product) để phát triển hơn

Thích nghi với môi trường mới

• Thách thức chung: Cần thời gian để hòa nhập (từ 4-6 tháng), thích nghi với quy trình, áp lực công việc cao, và đôi khi là rào cản ngôn ngữ (tiếng Anh, tiếng Trung)
• Thay đổi tư duy làm việc: Khi chuyển từ công ty outsourcing sang product, phải học cách làm việc chặt chẽ với Product Owner, tham gia vào việc ước tính và đề xuất giải pháp thay vì chỉ coding

Môi trường Big Tech

• Giúp nâng cao tiêu chuẩn của bản thân, rèn luyện cách đặt câu hỏi và phản biện giải pháp một cách kỹ lưỡng. Mọi quyết định kỹ thuật đều phải có lý do rõ ràng và dựa trên phân tích trade-off sâu sắc

Bài học về đàm phán

• Bỏ lỡ cơ hội đàm phán lương là một điều đáng tiếc. Việc này không chỉ giúp cải thiện thu nhập mà còn thể hiện sự tự tin và hiểu rõ giá trị bản thân