sự trì hoãn

Tác Giả - Hoang Phuc

Nghịch Lý Của Sự Trì Hoãn

--

• Vấn đề nan giải: Có một sự thật, đôi khi, việc biết rất rõ mình cần làm gì, vạch ra từng bước cụ thể, lại chính là lúc chúng ta dễ thuyết phục bản thân trì hoãn nhất
  • Điều này nghe thật trớ trêu, nhưng lại rất phổ biến. Có thể chính sự rõ ràng đó lại làm nảy sinh áp lực phải hoàn hảo, hoặc nỗi sợ vô hình về việc thất bại (hay thành công), khiến chúng ta tìm kiếm bất kỳ lý do nào, dù nhỏ nhất, để trì hoãn
• Câu chuyện thực tế: Giống như anh bạn của mình, biết rõ cần học kỹ năng mới, xây dựng thói quen tốt, bắt đầu dự án riêng, ... nhưng ngày qua ngày vẫn mắc kẹt với đủ thứ lý do
  • Đây chính là biểu hiện kinh điển của sự kháng cự - một lực cản nội tâm mạnh mẽ luôn tìm cách giữ chúng ta ở lại vùng an toàn, ngay cả khi chúng ta biết mình cần phải tiến lên

Cuộc Sống Là Chuỗi Bài Kiểm Tra Không Báo Trước

Bản năng con người và mục tiêu

• Cuộc sống là một chuỗi bài kiểm tra liên tiếp, không phải ở trường học, mà là ngay trong đời thực mỗi ngày
• Bản năng con người chúng ta là luôn khao khát sự phát triển, luôn đặt mục tiêu, hướng tới phiên bản tốt nhất (muốn kỷ luật, tiết kiệm tiền, tập luyện, gia tăng sức khỏe, ...)
• Cuộc sống, theo một cách nào đó, giống như một người thầy nghiêm khắc nhưng công bằng. Nó thấy khát vọng của bạn và nó muốn hỏi: Bạn có thực sự muốn điều này không? Hay chỉ là một ý thích thoáng qua?

Cách bài kiểm tra vận hành

• Chính vì chúng ta muốn những điều đó, cuộc sống sẽ liên tục đưa ra bài kiểm tra để thử thách sự quyết tâm của chúng ta
• Ví dụ điển hình
  • Muốn kỷ luật? → Cuộc sống cho bạn buổi chiều rảnh rỗi, không deadline, không ai quản lý → Bài kiểm tra: Bạn sẽ làm việc hay lướt điện thoại?
  • Muốn tiết kiệm? → Ngay ngày mai, món đồ bạn thích sẽ sale sập sàn → Bài kiểm tra: Bạn có thực sự kiềm chế được không?
  • Muốn sống lành mạnh (gym, chạy bộ, ăn uống)? → Tối nay chắc chắn có kèo nhậu, kèo chơi bời → Bài kiểm tra: Bạn có giữ vững kế hoạch không?
• Mỗi bài kiểm tra này đều là một cuộc chiến giữa phần thưởng dài hạn (kỷ luật, tiền bạc, sức khỏe) và phần thưởng tức thời (lướt web, mua sắm, nhậu nhẹt). Não bộ chúng ta, vốn được lập trình để tìm kiếm sự dễ chịu ngay lập tức, sẽ luôn bị cám dỗ bởi lựa chọn thứ hai

Sai lầm phổ biến: ngẫu nhiên hay cố tình?

• Chúng ta thường nghĩ rằng những sự kiện này là ngẫu nhiên, thậm chí là may mắn (được nghỉ, được mời đi chơi, ...)
  • Việc coi chúng là ngẫu nhiên hay may mắn thực ra rất tiện lợi - nó cho phép chúng ta đầu hàng trước cám dỗ mà không cảm thấy quá tội lỗi. Nhưng thực ra, đó có thể là cách chúng ta né tránh trách nhiệm với lựa chọn của mình
• Sự thật: Không có gì tình cờ. Khi bạn muốn thay đổi, cuộc sống sẽ đặt bạn vào những hoàn cảnh hợp lý nhất để bạn không phải thay đổi, để xem bạn thực sự chọn gì

Hậu quả và tần suất

• Nếu bạn không vượt qua những bài kiểm tra đó? Bạn sẽ phải học lại và thi lại. Bạn sẽ gặp lại những tình huống tương tự, những thử thách na ná cho đến khi bạn thực sự học được bài học và đưa ra lựa chọn khác
  • Đây là lý do tại sao chúng ta thường thấy mình lặp đi lặp lại những sai lầm cũ, đối mặt với những vấn đề tương tự. Đơn giản là chúng ta chưa học được bài học, chưa qua môn
• Kiểm tra đến bao giờ? Không biết chắc, nhưng nếu bạn là người tham vọng, có mục tiêu, thì chắc chắn sẽ có những bài kiểm tra liên tục
• Quy luật: Mục tiêu càng lớn → Bài kiểm tra càng khó
  • Những bài kiểm tra này không phải để hạ gục bạn, mà để nâng tầm bạn. Chúng khó hơn vì bạn đang nhắm đến những đỉnh cao hơn. Chúng là những bài tập cho ý chí và bản lĩnh của bạn. Vượt qua chúng, bạn không chỉ đạt mục tiêu mà còn trở nên mạnh mẽ hơn

Đau Đớn Là Một Phần Của Cuộc Sống

Không có lối thoát khỏi nỗi đau

• Bạn nghĩ rằng mình có thể né bài kiểm tra bằng cách không đặt mục tiêu, hài lòng với hiện tại? Sự thật là: Đau đớn là điều không thể tránh khỏi, dù bạn chọn nỗ lực hay buông thả
• Cho dù bạn chọn sống buông thả hay theo đuổi mục tiêu, những cơn đau vẫn sẽ đến. Chúng chỉ khác nhau về hình thái và thời điểm
• Chấp nhận điều này là bước đầu tiên để có được sự tự do nội tâm

Hai hình thái của nỗi đau và quyền lựa chọn của bạn

• Nỗi đau của sự buông thả - đau khổ tiêu cực
  • Chọn ăn vặt → Về lâu dài sẽ đau vì sức khỏe suy giảm
  • Chọn trì hoãn, vui chơi dễ chịu → Sẽ đau vì sự bất mãn, cảm giác bản thân không tiến bộ, sự dằn vặt mỗi đêm
  • Đây là chi phí của sự không hành động. Nó âm thầm, gặm nhấm, và thường chỉ lộ diện khi đã quá muộn. Nó là nỗi đau của sự hối tiếc
• Nỗi đau của sự nỗ lực - đau khổ tích cực
  • Chọn tập luyện (tự xé rách cơ bắp) → Sẽ có cơ thể tốt hơn
  • Chọn xây dựng sự nghiệp/điều ý nghĩa → Sẽ đau vì thử thách, từ chối, đánh giá, phán xét
  • Đây là nỗi đau có mục đích, nỗi đau dẫn đến sự trưởng thành, sự mạnh mẽ và kết quả. Nó là cái giá phải trả cho sự tiến bộ, và nó thường mang lại cảm giác tự hào và ý nghĩa
• Quyền lựa chọn của bạn: Chúng ta không thể sống mà không đau đớn, nhưng chúng ta có quyền lựa chọn gánh vác những cơn đau nào để đổi lại những điều xứng đáng

Bài học từ Victor Frankl và lẽ sống

• Victor Frankl, người sống sót qua trại diệt chủng và là tác giả Đi Tìm Lẽ Sống, nói rằng: Khi đau khổ là số phận, cơ hội duy nhất của ta là cách ta gánh vác nỗi đau đó
• Nếu bạn là người có tham vọng, bạn biết mình cần chọn nỗi đau nào - nỗi đau vì một điều gì đó xứng đáng. Đó là nỗi đau bắt buộc phải trải qua trên con đường trưởng thành
• Chúng ta không chọn được hoàn cảnh, nhưng chúng ta chọn được thái độ, chọn được ý nghĩa mà mình gán cho sự chịu đựng

Nghich lý của sự thoải mái

• Khái niệm này liên kết chặt chẽ
  • Làm điều khó hôm nay → Cuộc sống dễ dàng ngày mai
  • Làm điều dễ hôm nay → Cuộc sống khó khăn ngày mai
• Như Victor Frankl nói: Nếu cuộc sống có ý nghĩa, thì sự chịu đựng cũng phải có ý nghĩa
• Đây là quy luật nhân quả áp dụng vào đời sống hàng ngày. Mỗi hành động dễ dãi hôm nay là bạn đang vay mượn sự dễ chịu từ tương lai, và lãi suất của nó rất cao. Ngược lại, mỗi nỗ lực khó khăn hôm nay là bạn đang gửi tiết kiệm cho một tương lai vững vàng hơn

Quy Luật Của Sự Kháng Cự

Bản chất và mục đích

• Thời điểm xuất hiện: Ngay khi bạn nhận thức được, bạn quyết định chọn bài kiểm tra, chọn nỗi đau tích cực và bắt đầu làm những thứ có thể tổn thương (tập mệt, việc áp lực, dự án rủi ro, video bị đánh giá, thay đổi mất kiểm soát...) → Sẽ có một thứ trỗi dậy - quy luật của sự kháng cự
• Nhưng sự kháng cự lại sinh ra để bảo vệ chúng ta khỏi đau đớn. Nó hoạt động trong mọi trường hợp, không phân biệt đó là nỗi đau tích cực (giúp ta phát triển) hay nỗi đau tiêu cực (dằn vặt, tiếc nuối)
  • Nó vận hành từ phần não nguyên thủy nhất (thường gọi là não bò sát hay hạch hạnh nhân), với một mục tiêu duy nhất - giữ chúng ta an toàn và tiết kiệm năng lượng. Nó không quan tâm đến sự phát triển hay hạnh phúc dài hạn, nó chỉ thấy đau và nguy hiểm tiềm tàng, và nó sẽ làm mọi thứ để kéo chúng ta lại

Những màn kịch tinh vi của sự kháng cự

• Ví dụ 1 (Làm điều sáng tạo - quay video): Bạn ấp ủ đã lâu, vừa bấm máy quay, lập tức có tiếng nói trong đầu: Kịch bản này không hay, chả ai quan tâm đâu → Kết quả: Bạn nghĩ đợi có cảm hứng/kịch bản hay hơn rồi làm sau → Trì hoãn
• Ví dụ 2 (Học hỏi và hành động - xem YouTube): Bạn xem xong video, biết rõ cách làm A-B-C. Lập tức sự kháng cự thì thầm: Mình cần thêm góc nhìn, phải tổng hợp đã rồi mới làm → Kết quả: Bạn xem YouTube cả buổi chiều, rồi tê liệt, không biết bắt đầu từ đâu → Trì hoãn

Quy luật bất biến - càng quan trọng, càng kháng cự

• Càng là điều quan trọng, càng là điều chúng ta thực sự muốn làm nhất, thì sự kháng cự lại càng mạnh mẽ
• Lý do: Không phải vì ta yếu đuối, mà vì ta đang đứng trước những điều có thể thay đổi cuộc sống, thay đổi con người chúng ta
• Bộ não không thích điều này. Nó không phân biệt được thay đổi tích cực hay tiêu cực, nó chỉ biết khác với thói quen cũ = nguy hiểm và lập tức bật chế độ cảnh báo, sinh ra sự kháng cự
• Đây là một dấu hiệu quan trọng: Nơi nào có kháng cự mạnh mẽ nhất, nơi đó ẩn chứa tiềm năng thay đổi lớn nhất. Nó không tấn công những việc vô bổ, nó tấn công những gì có thể thay đổi con người bạn. Hãy xem nó như một la bàn chỉ về hướng bạn cần đi

Hàng ngàn gương mặt của sự kháng cự

• Nó ẩn nấp dưới rất nhiều hình thái khác nhau
  • Trì hoãn
  • Nghi ngờ bản thân
  • Chủ nghĩa hoàn hảo
  • Nghiện những thỏa mãn tức thời
  • Sợ hãi
  • Tự nhủ cần thêm thời gian, chưa sẵn sàng...
• Điểm chung: Thoạt nhìn chúng là những triệu chứng khác nhau, nhưng tất cả đều là biểu hiện của sự kháng cự. Mọi con đường đó đều dẫn đến một mục tiêu duy nhất: Ngăn cản bạn làm những công việc bạn biết mình cần phải làm
• Đừng bị đánh lừa bởi những biểu hiện bề ngoài. Chúng là những chiếc mặt nạ của cùng một thực thể. Nhận diện được chúng là bước đầu tiên để không bị chúng dắt mũi

Cái bẫy của giải pháp bề nổi và nhu cầu đi và gốc rễ

• Khi nhận ra mình cần vượt qua, chúng ta thường tìm phương pháp, cách làm từ YouTube, sách vở, lời khuyên...
• Nhưng đó chỉ là giải quyết phần ngọn (triệu chứng) của vấn đề
• Sự kháng cự sẽ quay lại vào lúc khác, dưới hình thức khác. Nó rất thông minh, nếu bạn chặn nó ở cửa này, nó sẽ tìm cửa khác
• Chúng ta không thể chỉ giải quyết triệu chứng. Chúng ta phải thực sự giải quyết cái nguyên nhân gốc rễ của mình
• Việc tìm mẹo vặt giống như uống thuốc giảm đau khi bạn bị gãy xương. Nó có thể làm bạn dễ chịu tạm thời, nhưng không chữa lành vết thương. Nguyên nhân gốc rễ có thể là gì? Đó là những nỗi sợ sâu thẳm, những niềm tin giới hạn, sự thiếu hụt giá trị bản thân, hay việc chưa tìm thấy lẽ sống đủ mạnh mẽ. Chỉ khi chạm tới được tầng sâu này, chúng ta mới có thể tìm thấy sức mạnh thực sự để tiến lên

Bắt Đầu Từ Nhận Thức Và Hành Động

Tái định khung nhận thức - nó không khó như bạn nghĩ

• Câu hỏi: Làm sao để giải quyết gốc rễ của kháng cự?
• Bước đầu tiên (tư duy): Hãy suy nghĩ lại về cái khó. Bạn nghĩ viết báo cáo, học kỹ năng, quay video, tập gym là khó?
• So sánh cực đoan: Hãy so sánh nó với việc vác 100kg qua đèo, sinh tồn trong chiến hào, lao động kiệt sức trong hầm mỏ, ... Những ví dụ này giúp ta nhận ra: Công việc ta đang né tránh không thực sự quá khó hay quá sức như ta tưởng tượng
• Bản chất công việc: Nó yêu cầu tập trung, tư duy, thời gian, nỗ lực, nhưng nó không khó theo nghĩa đen tuyệt đối. Đa phần chỉ là ngồi suy nghĩ, gõ phím, nói chuyện, copy paste, ... trong một căn phòng có điều hòa
• Nguồn gốc của cái khó: Nó không đến từ bên ngoài, không đến từ bản chất công việc, mà nó đến từ bên trong bộ óc, từ sự kháng cự đang thêu dệt và phóng đại nó lên
• Đây là kỹ thuật tái định khung nhận thức. Bằng cách thay đổi góc nhìn, bạn đang tước đi sức mạnh của sự kháng cự. Khi bạn nhận ra cái khó chủ yếu là do tâm trí tạo ra, bạn bắt đầu lấy lại quyền kiểm soát. Nó giúp bạn thấy rằng trở ngại lớn nhất không phải là ngọn núi bên ngoài, mà là con chuột sợ hãi bên trong

Hành động cụ thể

• Bước 1: Gọi tên nó ra
  • Nguyên tắc: Sự kháng cự có nhiều hình thái, nhưng với mỗi người, nó thường lặp lại vài hình thái quen thuộc. Muốn vượt qua, phải nhận diện và gọi tên được chúng
  • Bài tập đơn giản
    • Nghĩ lại tuần rồi: Lần gần nhất bạn không làm việc cần làm là khi nào?
    • Ghi chú lại tình huống, cảm giác dẫn dắt
    • Ví dụ
      • Video dài quá → Lướt TikTok đã = kháng cự mang tên thỏa mãn tức thời
      • Biết cách làm rồi → Cần xem thêm = kháng cự mang tên cần thêm thông tin/phân tích quá mức
      • Quay video → Cần đồ xịn/chuẩn bị kỹ = kháng cự mang tên chủ nghĩa hoàn hảo
  • Đây là thực hành chánh niệm - nhận biết mà không phán xét, để thấy rõ kịch bản quen thuộc mà kháng cự hay dùng. Việc ghi chép giúp bạn khách quan hóa vấn đề
• Bước 2: Bắt quả tang và vượt qua
  • Mục đích: Khi bạn đã biết gương mặt quen thuộc của kháng cự, bạn có thể bắt quả tang nó ngay khi nó xuất hiện trong đời sống
  • Cách làm: Mỗi lần nó xuất hiện (vd: muốn check email trước khi làm việc), bạn nhận ra: À, kháng cự đây rồi! và lập tức hành động ngược lại (lao vào làm việc, không cầm điện thoại)
  • Chân lý: Những người thành công không phải là người ít kháng cự, mà là người giỏi nhận ra và biết cách vượt qua nó
  • Việc bắt quả tang này sẽ hiệu quả hơn nữa nếu bạn tạo ra các ý định thực thi. Ví dụ: Nếu tôi thấy mình muốn mở tab mạng xã hội khi đang viết báo cáo, thì tôi sẽ hít thở sâu 3 lần và viết thêm 1 câu nữa. Bạn đang lập trình trước cho bộ não cách phản ứng tích cực thay vì phản ứng bản năng. Bạn đang xây dựng bản sắc của một người hành động

Lời Kêu Gọi Hành Động Và Triết Lý Sống

Sức mạnh của sự kiên trì

• Cứ làm công việc bạn cần làm, nó không khó như bạn nghĩ. Cứ làm liên tục, dần dần bạn sẽ chiến thắng
• Chìa khóa không phải là một chiến thắng vang dội, mà là sự kiên trì - làm đi làm lại, chiến thắng những trận chiến nhỏ mỗi ngày. Hành động sẽ tạo ra cảm hứng, chứ không phải ngược lại

Câu chuyện cá nhân và bài học

• Tác giả cũng như chúng ta, cũng phải chủ động tìm cơn đau, vượt qua bài kiểm tra
• Thành công hiện tại (kênh MXH, webinar, sổ tay, ...) đến từ việc áp dụng chính tư duy và cách làm này: Bắt đầu với những gì mình có (1 cái điện thoại), hành động bất chấp sợ hãi, không chờ đợi sự hoàn hảo

Bí mật của sự trưởng thành

• Điều quan trọng nhất: Xuất hiện mỗi ngày và làm việc cần làm trong mọi tình huống
• Đừng chờ đợi cảm hứng, đừng quá tập trung vào kết quả
• Khi bạn kiên định với quá trình, bạn sẽ tìm thấy phiên bản tốt nhất của mình, vượt xa kỳ vọng

Lời nhắn nhủ cuối cùng

• Bất cứ khi nào bạn xem video này, hãy đủ bình tĩnh, can đảm và rõ ràng để không quay lưng với việc mình cần làm
• Ngừng chờ đợi cảm hứng, ngừng nghe tiếng nói nhỏ trong đầu
• Trực tiếp đối diện với bài kiểm tra, vượt qua kháng cự → Bạn sẽ trở nên bất khả chiến bại
• Bất khả chiến bại không có nghĩa là không bao giờ vấp ngã hay sợ hãi, mà là có đủ sự rõ ràng để nhận ra trận chiến, đủ lòng can đảm để đối mặt, và đủ sự kiên định để đứng dậy mỗi khi vấp ngã. Đó là sức mạnh đến từ việc làm chủ chính mình, thay vì để sự kháng cự làm chủ

Tác Giả - Hieu Nguyen

Rào Cản Tâm Lý Đầu Tiên

--

• Tình huống quen thuộc: Chắc hẳn ai cũng từng trải qua cảm giác này: Hôm nay không có hứng. Chúng ta biết rõ có việc cần làm - bài tập, báo cáo - nhưng cái hứng nó cứ lặn mất tăm
• Khi có việc khó: Đặc biệt với những việc khó nhằn, phức tạp, những việc mà chỉ nghĩ đến thôi đã thấy ngán, thì cái hứng lại càng xa xỉ. Càng khó, càng ngại, càng không có hứng
  • Đây thực chất là một cơ chế tự vệ của não bộ. Nó muốn né tránh cảm giác khó chịu, sự không chắc chắn, hoặc nỗi sợ thất bại tiềm ẩn khi đối mặt với việc khó. Não bộ ưu tiên sự dễ chịu, và không có hứng là một lý do hoàn hảo để trì hoãn, một cách để điều chỉnh cảm xúc tạm thời

Khi Nước Đến Chân Vẫn Chưa Muốn Nhảy

--

• Cơ chế hoạt động: Chừng nào còn thời gian, chúng ta còn cho phép mình hẹn. Việc cuối tuần cần xong, nhưng mới đầu tuần thì ta hẹn đến giữa tuần, rồi thứ Sáu, thứ Bảy, ...
  • Chúng ta tuân thủ định luật Parkinson một cách vô thức: Công việc sẽ phình ra để lấp đầy thời gian được cho phép
• Áp lực vô hình: Công việc cứ treo lơ lửng trên đầu - đây chính là hiệu ứng Zeigarnik, khiến ta không thể quên những việc dang dở, gây ra cảm giác stress ngầm - cho đến khi không thể lùi được nữa
• Giây phút cuối cùng: Lúc đó, ta mới hối hả ngồi vào bàn. Nhưng trớ trêu thay, ngay cả lúc đó, ta vẫn dễ dàng bị cuốn vào những thứ khác: Mở Facebook xem chút rồi làm, đọc nốt bài báo này rồi làm, ...
• Cảm xúc mâu thuẫn: Đi kèm với đó là cảm giác tội lỗi (sao mình biết việc cần làm mà vẫn ngồi đây?), nhưng song song đó, vẫn không có một chút hứng thú nào để bắt tay vào việc. Đây là cuộc chiến giữa lý trí và cảm xúc, giữa mục tiêu dài hạn và sự thỏa mãn tức thời

Học Tiếng Anh Và Những Thành Công Bị Bỏ Lỡ

--

• Biết rõ lợi ích: Ai cũng biết giỏi tiếng Anh sẽ giúp ích rất nhiều
• Biết rõ cách làm: Ai cũng biết cách duy nhất là phải ngồi xuống trau dồi, luyện tập
• Vấn đề cốt lõi: Chúng ta biết rất rõ mình cần làm gì, nhưng không tìm được hứng thú để bắt tay vào làm
• Hậu quả: Cứ thế, nó trôi từ ngày này qua ngày nọ, đôi khi trôi đi cả đời. Chúng ta bỏ lỡ những thành công mà lẽ ra mình đã biết cách để đạt được
• Cái hứng ở đây chính là động lực bền bỉ, thứ mà chúng ta thường nhầm lẫn với cảm xúc nhất thời. Chờ đợi cảm hứng giống như chờ đợi gió để căng buồm, thay vì học cách chèo thuyền. Chúng ta thiếu năng lượng khởi động để bắt đầu

Làm Hay Không Làm?

• Câu nói đáng suy ngẫm: Hầu hết chúng ta đều biết cách để thành công. Sự khác biệt duy nhất giữa người thành công và không thành công là: Một nhóm ngồi xuống bắt tay vào làm, và một nhóm thì trì hoãn nó
• Rào cản lớn nhất thường không phải là thiếu kiến thức hay cơ hội, mà chính là khả năng hành động. Sự khác biệt cốt lõi nằm ở việc biến ý định thành hành động, vượt qua hố sâu của sự trì hoãn

Người Thành Công Có Siêu Năng Lực?

• Câu hỏi: Liệu người thành công có phải lúc nào cũng tràn đầy cảm hứng, không bao giờ mệt mỏi?
• Góc nhìn cá nhân: Tôi không dám nhận mình thành công lớn, nhưng qua những gì đã làm, tôi xin khẳng định: Tôi cũng như anh chị, cũng có lúc mệt mỏi, cũng thích nghỉ ngơi, không phải siêu nhân
• Người thành công không phải không có sự trì hoãn hay lười biếng, mà họ đã xây dựng được những cơ chế, những hệ thống, và quan trọng nhất là một tư duy để đối phó và vượt qua nó một cách hiệu quả hơn. Họ không đợi cảm hứng, họ tạo ra nó thông qua hành động

Hiểu Lầm Chết Người Về Cảm Hứng

--

• Đúc kết cốt lõi: Cái bí quyết mà tôi mất nhiều thời gian để nhận ra, nó lại nằm ở việc tháo gỡ một hiểu lầm cực kỳ căn bản mà hầu hết chúng ta đều mắc phải
• Câu nói quen thuộc: Chúng ta lớn lên với câu không có hứng, và vô tình mặc định rằng: Phải có hứng thì mới làm được
• Hậu quả tai hại: Vì tin như vậy, chúng ta cứ ngồi chờ hứng, và vì hứng không đến (đặc biệt với việc khó), nên chúng ta không làm
• Đây là một cái bẫy tư duy tai hại! Chúng ta đã đảo ngược quy trình tự nhiên. Chúng ta chờ đợi một cảm xúc (động lực) để khởi động hành động, trong khi thực tế thường ngược lại

Hành Động Tạo Ra Cảm Hứng

--

• Quy luật vận hành: Sự thật là, sự hứng thú, cái động lực, nó chỉ đến sau khi chúng ta bắt tay vào làm một cái gì đó, chứ nó không đến trước như ta vẫn nghĩ
• Đây là sự thật: Nó là cách cơ thể và não bộ chúng ta vận hành, dù ta có muốn hay không. Hành động tạo ra động lực, chứ không phải động lực tạo ra hành động (ít nhất là lúc bắt đầu)
• Hệ quả của việc chờ đợi: Nếu cứ ngồi chờ động lực xuất hiện rồi mới làm, thì chúng ta sẽ mãi mãi không làm được gì hết
• Đây là một quy luật tâm lý cực kỳ quan trọng. Khi bạn bắt đầu hành động, dù nhỏ, bạn bắt đầu tạo ra những tiến bộ nhỏ, bạn bắt đầu thấy rõ vấn đề hơn, và chính những điều này kích hoạt hệ thống tưởng thưởng (dopamine) và cảm giác tự chủ trong não bộ, từ đó sinh ra động lực và hứng thú

Tiêu Cực Và Tích Cực

Vòng lặp tiêu cực

• Cơ chế: Không có hứng → Không làm → Càng không có hứng → Càng không làm → ...
• Kết quả: Mắc kẹt, không làm được bất cứ việc gì
• Đây là vòng xoáy đi xuống, nơi sự ì ạch tự nuôi dưỡng chính nó. Cảm giác tội lỗi và bất lực tăng lên, càng làm giảm hứng

Vòng lặp tích cực

• Cơ chế: Ép mình làm (dù không hứng) → Sau 10-15 phút tập trung → Bắt đầu bị cuốn vào công việc → Vấn đề dần có hướng giải quyết/dẫn tới giải pháp khác → Hứng thú xuất hiện → Càng làm càng có hứng → Càng có hứng càng làm tiếp → ...
• Kết quả: Hoàn thành công việc, cảm thấy thỏa mãn và tràn đầy năng lượng
• Khi ta bị cuốn vào, ta đang tiến vào trạng thái dòng chảy - một trạng thái tâm lý tối ưu nơi ta hoàn toàn đắm chìm và tận hưởng công việc. Vòng lặp tích cực giúp ta đạt được trạng thái này

5 Đến 10 Phút Đầu Tiên

--

• Điểm mấu chốt: Để thoát khỏi vòng lặp tiêu cực và bước sang vòng lặp tích cực, điểm then chốt chính là khoảng thời gian 5-10 phút ban đầu
• Rào cản lớn nhất: Đây là lúc khó nhất, khi cơ thể và tâm trí bị ghì lại bởi sức ì, bởi sự không có hứng
• Vượt qua và thành quả: Nếu bằng cách nào đó ta ép được bản thân mình vượt qua khoảnh khắc này, thì sau đó mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Ta sẽ bị cuốn đi
• Minh chứng: Khi đang vào guồng, nếu bị ngắt quãng, ta thường cảm thấy khó chịu và chỉ muốn làm cho xong
• Kết luận: Cái khó nhất không phải là độ khó của công việc, mà là cái khó của việc bắt đầu
• Vượt qua 5-10 phút đầu tiên chính là việc chiến thắng lực cản khởi động. Giống như đẩy một chiếc xe, lúc đầu rất nặng, nhưng khi nó đã lăn bánh thì nhẹ hơn nhiều

Niềm Tin Và Thủ Thuật Đánh Lừa

Sức mạnh của niềm tin

• Câu trả lời nằm ngay trong câu hỏi: Cứ ép bản thân mình ngồi xuống, với một niềm tin rằng: Chỉ cần làm 5-10 phút thôi, mọi việc sẽ thú vị hơn.
• Niềm tin này không phải là sự tự huyễn hoặc, mà là dựa trên sự hiểu biết về quy luật vận hành của chính mình

Thủ thuật đánh lừa bản thân

• Mục đích: Đánh lừa cơ thể để nó chịu vào việc
• Cách làm: Nếu việc quá phức tạp, hãy chọn ra 1-2 đầu việc đơn giản nhất
• Tự nhủ: OK, chỉ cần làm xong vài việc nhỏ này thôi, 5-10 phút thôi, rồi nghỉ cũng được
• Hiệu quả: Thường thì, sau khi đã bắt đầu, bạn sẽ bị hút vào vòng lặp tích cực và tự nó sẽ kéo bạn đi cho đến khi xong việc
• Đây chính là áp dụng quy tắc 2 phút hoặc nguyên tắc chia nhỏ công việc. Bằng cách giảm thiểu rào cản bắt đầu, bạn làm cho việc hành động trở nên dễ dàng hơn rất nhiều

Xây dựng thói quen

• Cứ bắt đầu với thủ thuật này
• Dần dần bạn sẽ quen và không cần lừa mình nữa
• Bạn sẽ tập được thói quen làm việc ngay cả khi không có hứng, vì bạn biết rằng hứng thú sẽ đến sau
• Đây là quá trình xây dựng một bản sắc mới - bạn không còn là người chờ cảm hứng mà trở thành người hành động. Thói quen này mạnh hơn cảm hứng rất nhiều

Hành Trình Cá Nhân

--

• Kinh nghiệm xương máu: Tất cả những gì tôi vừa chia sẻ không phải là lý thuyết suông, mà chính là kinh nghiệm đến từ chính hành trình phát triển của cá nhân tôi
• Quá khứ: Sau khi còn trẻ, tôi cũng đã có một khoảng thời gian dài chật vật, khổ sở với việc trì hoãn này
• Sự ngộ ra: Cho tới khi tôi dần nhận ra mấu chốt: Hứng thú chỉ đến sau khi ta ngồi xuống bắt tay vào làm. Nếu đợi có hứng mới làm, nó hiếm khi tới lắm
• Quá trình thực hành: Ban đầu, tôi dùng những thủ thuật đánh lừa bản thân như đã chia sẻ
• Hiện tại: Giờ đây, tôi không cần dùng những thủ thuật đó nữa. Tôi đã xây dựng được thói quen. Tôi biết chắc rằng chỉ cần tôi ngồi xuống, một lúc sau công việc sẽ làm tôi hứng thú
• Kết quả: Cả ngày của tôi có thể đi từ việc này sang việc khác mà vẫn tràn đầy hứng thú - vì tôi liên tục tạo ra hứng thú cho chính mình
• Đây là minh chứng cho sức mạnh của tính khả biến thần kinh. Bằng cách lặp đi lặp lại hành động bắt đầu dù không hứng, chúng ta đang đi dây lại bộ não, tạo ra những đường mòn thần kinh mới, biến một nỗ lực ban đầu thành một thói quen tự nhiên. Chúng ta đang chuyển từ việc bị cảm xúc chi phối sang việc chủ động tạo ra trạng thái mong muốn

Liệu Có Hiệu Quả Với Việc Tôi Không Thích?

--

• Câu hỏi phổ biến: Nhưng đó là anh làm việc anh thích. Em làm việc em không thích thì cách này có hiệu quả không?
• Câu trả lời: CÓ!
• Lý giải: Bất kỳ một việc gì, một khi chúng ta đã dành thời gian để tìm hiểu về nó đủ sâu, dù là việc gì đi nữa, nó cũng sẽ đều đem lại sự hứng thú nhất định
• Xác nhận cá nhân: Cá nhân tôi cũng có nhiều việc không thích làm nhưng vẫn phải làm. Và tôi xác nhận rằng, chỉ cần ta dành cho nó sự tập trung và quan tâm nhất định, chắc chắn nó sẽ đủ để tạo ra hứng thú
• Điều này chạm đến khái niệm về sự làm chủ và sự chuyên nghiệp. Khi bạn cố gắng làm tốt nhất có thể, dù là việc nhỏ nhất hay không thích nhất, bạn bắt đầu tìm thấy niềm vui trong chính quá trình làm chủ kỹ năng đó. Hứng thú có thể không đến từ bản chất công việc, mà đến từ cách bạn thực hiện nó và cảm giác hoàn thành nó một cách xuất sắc

Lời Kết Và Hy Vọng

--

• Tầm quan trọng: Đây là một kinh nghiệm nhỏ, nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó đã giúp ích rất nhiều cho cuộc sống của tôi. Có thể nói, nó là một trong những thành phần rất quan trọng mang lại những thành quả tôi có được ngày hôm nay
• Sức mạnh của việc vượt qua trì hoãn không chỉ nằm ở việc hoàn thành công việc, mà còn ở việc xây dựng lòng tự trọng, cảm giác tự chủ, và niềm tin vào khả năng của bản thân. Nó là nền tảng cho mọi thành công khác